Praca na zaawansowanych wózkach z mechanicznym napędem podnoszenia wymaga od operatorów posiadania specjalnych uprawnień. Od 2019 roku zmieniły się zasady ich wydawania. Jak w tym momencie wygląda kwestia terminowości uprawnień wydawanych przez Urząd Dozoru Technicznego? Czy osoby, które uzyskały już zezwolenia na pracę na wózkach widłowych stracą je? Tego i wiele więcej dowiecie się z naszego artykułu.
Czy uprawnienia na wózki widłowe są bezterminowe?
Wiele osób poszukuje w sieci informacji na temat tego, czy uprawnienia na wózki widłowe są bezterminowe czy można je uzyskać jedynie na określony czas. My śpieszymy z odpowiedzią. Jeszcze kilka lat temu o tym temacie pisaliśmy w naszym artykule "Uprawnienia na wózki widłowe - sprawdź, co jest Ci potrzebne!". Jednak od tego czasu sporo się zmieniło! Przede wszystkim, nie możemy mówić już o bezterminowych uprawnieniach zezwalających na obsługę wózków jezdniowych unoszących.
Nowe uprawnienia UDT są na czas określony
1 czerwca 2019 w życie weszła nowelizacja ustawy o dozorze technicznym. Wśród innych zaleceń i wytycznych, najważniejsze były te, które:
- wstrzymały imienne zezwolenia wydawane przez indywidualnych przedsiębiorców jako podstawę do obsługi urządzeń z mechanicznym napędem podnoszenia
- oraz wprowadziły termin ważności uprawnień wózków widłowych (5 lub 10 lat) zależny od typu konkretnego urządzenia.
5-letni okres ważności uprawnień
Dla których urządzeń przyznaje się 5-letni okres ważności uprawnień? Są to wózki jezdniowe unoszące z mechanicznym napędem wyposażone w wysięgnik lub posiadające możliwość unoszenia operatora razem z ładunkiem, w tym np.:
- ładowarki teleskopowe,
- podesty ruchome i podesty przejezdne,
- wózki mające możliwość unoszenia zarówno ładunków, jak i pracowników,
- a także bardziej zaawansowane technicznie: suwnice, wciągniki i wciągarki (przeznaczenia specjalnego) oraz żurawie różnych kategorii (poza stacjonarnymi, przewoźnymi i przenośnymi).
10-letni okres ważności uprawnień
Dwukrotnie dłuższy termin ważności uprawnień zależny od rodzaju obsługiwanego urządzenia - czyli 10 lat posiadają obecnie:
- wózki widłowe czołowe,
- wózki widłowe wysokiego składowania,
- wózki paletowe elektryczne prowadzone,
- układnice,
- wyciągi towarowe,
- suwnice, wciągniki i wciągarki o przeznaczeniu ogólnym,
- żurawie: stacjonarne, przewoźne oraz przenośne.
Regulacje prawne dotyczące uprawnień UDT
Obecnie każdy nowy operator wózka widłowego, który zda egzamin, otrzymuje uprawnienia na wózki widłowe na czas określony - 5 lub 10 lat. Wprowadzenie tego typu zmian niesie za sobą sporo formalnych konsekwencji. O czym mowa? Terminowość uprawnień na wózki widłowe sprawia, że konieczne było prawne doprecyzowanie wielu kwestii dotyczących m.in.: możliwości przedłużania uprawnień, warunków przedłużenia dokumentów, ale również tego, co zrobić z operatorami, którzy swoje uprawnienia na wózki widłowe zdobyli przed 1 czerwca 2019 na czas nieokreślony.
Zadecydowano, iż wszystkie uprawnienia bezterminowe do obsługi wózków widłowych stracą swoją ważność. Proces ten będzie jednak rozciągnięty w czasie i odbędzie się kilkoma etapami, tak, aby każdy operator miał możliwość wymiany dokumentów.
Do kiedy są ważne stare uprawnienia na wózki widłowe?
Najważniejsze pytanie, na które odpowiedź chcą znać wszyscy posiadający "stare uprawnienia" na wózki widłowe, to - do kiedy można się nimi posługiwać? Aktualne terminy obowiązywania starych uprawnień na wózki widłowe są następujące:
- dla dokumentów wydanych do końca 2004 roku - do maksymalnie 31.12.2023;
- dla zezwoleń wydanych pomiędzy 2005 a końcem roku 2014 - do 31.12.2026;
- a dla wszystkich uprawnień bezterminowych na wózki widłowe wydanych po 2014 roku - do 31.12.2027 roku.
Co najważniejsze - warto zwrócić uwagę, iż już w tym roku - 2023 kończy się pierwszy etap wymiany starych uprawnień na wózki widłowe!
Jak przedłużyć uprawnienia na wózki z mechanicznym napędem podnoszenia?
Posiadasz stare uprawnienia, które posiadały bezterminowy charakter i chcesz wymienić je na nowe? Nie wiesz jak to robić? Nie jest to trudne! Można to zrobić:
- osobiście lub online
- wyłącznie na wniosek operatora (nie może tego zrobić żadna osoba trzecia)
- podając swoje dane operatora i numer dotychczasowego zaświadczenia kwalifikacyjnego,
- wydając oświadczenie o czynnym korzystaniu z uprawnień UDT przez minimum 3 lata w trakcie ostatnich 5 lat.
Jednak co najważniejsze - ważność uprawnień przedłużyć można tylko składając wniosek nie później niż 3 miesiące przed upływem terminu ważności uprawnień. Zatem - jeżeli uprawnienia na wózki widłowe zdobyłeś przed końcem 2004 roku, to wniosek o przedłużenie uprawnień musisz złożyć przed 1 października 2023.
Jak przedłużyć uprawnienia wydane po 2019 roku?
Jak zaznaczyliśmy ważność zaświadczenia kwalifikacyjnego może wynosić 5 lub 10 lat. Co dzieje się po upływie tego czasu? Czy konieczne jest ponowne zdawanie egzaminu na wózki widłowe? Co z opłatami za uprawnienia UDT wydawane po upływie wspomnianych 5 czy 10 lat?
Tak samo jak w przypadku uprawnień bezterminowych, w celu przedłużenia wydanych później zaświadczeń konieczne będzie złożenie odpowiedniego wniosku w UDT zanim wygaśnie ich ważność. W praktyce oznacza to, że uprawnienia wydane po 2019 roku należy odnawiać kolejno:
- 5-letnie - w 2024 roku
- 10-letnie - w 2029 roku.
Należy pamiętać koniecznie o 3 miesięcznym okresie przed upływem końca uprawnień, kiedy należy złożyć wniosek.
Ważność uprawnień na wózki jezdniowe podnośnikowe - podsumowanie
Brak możliwości przeprowadzania wewnętrznych szkoleń na wózki widłowe jest wynikiem starań o podniesienie jakości wyszkolenia wszystkich operatorów w kraju oraz usystematyzowanie wiedzy i umiejętności koniecznych do uzyskania uprawnień do obsługi wózków widłowych.
Całkowita rezygnacja z zakładowych uprawnień imiennych wiąże się nie tylko z podniesieniem i zrównaniem poziomu jaki reprezentują operatorzy wózków widłowych, ale również z koniecznością wymiany starych bezterminowych uprawnień. By nie musieć zdawać ponownie egzaminów, warto pamiętać o terminach, które obowiązują w przypadku wymiany zaświadczeń na nowe.
Chcesz wiedzieć więcej? Sprawdź też:
- “Kiedy wymienić opony w wózku widłowym?”
- oraz “Umowa kupna-sprzedaży wózka widłowego - co powinna zawierać?”