Wydawać się może, iż kwestia wytyczania dróg transportowych dotyczy tylko i wyłącznie dużych, wielkopowierzchniowych hal i magazynów. Tak naprawdę problem ten jest równie istotny, o ile nawet nie bardziej, na niewielkich ograniczonych przestrzeniach, które należy mądrze zagospodarować, wykorzystując każdy centymetr kwadratowy powierzchni.
W poniższym artykule przedstawimy najważniejsze zagadnienia związane z drogami transportowymi:
- czym są tego typu drogi i jak powinny wyglądać;
- kto może się po nich poruszać;
- jak wyznaczyć odpowiednie drogi transportowe w magazynie;
- oraz jakie powinno być oznakowanie dróg transportowych.
Szybki i sprawny transport magazynowy jest bardzo istotny biorąc pod uwagę cały proces magazynowania towarów (więcej o tym dowiecie się z artykułu: Magazynowanie towarów w pigułce - najważniejsze zasady i dobre rady! ). Warto wiedzieć jednocześnie, iż istnieje prawny obowiązek wyznaczania dróg transportowych oraz dróg dla pieszych w magazynach, wynikający z rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 26. września 1997 roku, który mówi m.in o tym, iż pracodawca zobowiązany jest do opracowania zasad ruchu na drogach wewnątrzzakładowych.
Czym w ogóle są drogi transportowe?
Drogi transportowe to wewnątrzzakładowe i przyzakładowe drogi, układające się w spójne trasy (ciągi komunikacyjne), wyznaczone przy zachowaniu zasad bezpieczeństwa. Poruszają się po nich magazynowe pojazdy użytkowe transportując ładunki czy podzespoły w magazynach oraz halach produkcyjnych.
Wyznaczanie tego typu dróg jest istotne ze względu na bezpieczeństwo poruszania się pracowników oraz pojazdów. Ciągi komunikacyjne powinny być wyznaczone tak, aby nie zaburzały pracy magazynu oraz aby poruszanie się po nich nie utrudniało wykonywania pozostałych czynności magazynowych. Ważne jest także dostosowanie dróg transportowych w magazynie do liczby ich potencjalnych użytkowników oraz sytuacji, które mogą mieć miejsce w trakcie procesów związanych z logistyką (np. w przypadku gdy dojdzie do konieczności wycofania pojazdu jezdniowego lub wykonania manewru zawracania).
Jak powinny wyglądać drogi transportowe w magazynie?
Aby drogi transportowe były bezpieczne nie wystarczy właściwie wyznaczyć ich szerokości. Bardzo ważne jest także zadbanie, szczególnie, o dobrą jakość nawierzchni. Jak powinna prawidłowo wyglądać nawierzchnia przystosowana do poruszania się pojazdami magazynowymi? Powinna być:
- utwardzona i równa;
- solidna i odporna na zużycie (nie może też uginać się, odkształcać pod naporem dużej wagi);
- łatwo zmywalna i nieśliska, o dobrej przyczepności do podłoża.
Ponadto bardzo istotne jest, aby nachylenie powierzchni nie przekraczało 5% w stosunku do podłoża. Zlikwidowane powinny zostać wszystkie progi, nagłe zwężenia czy usterki w nawierzchni. W przypadku magazynów o wąskich korytarzach i słabej widoczności zaleca się także zamontowanie luster, mających na celu podniesienie bezpieczeństwa.
Kto może poruszać się po drogach transportowych?
Z uwagi na cel wyznaczania dróg transportowych, ich użytkownikami powinni być pracownicy magazynu obsługujący poruszające się po nim pojazdu. Mogą to być m.in.:
oraz inne tego typu pojazdy, służące do obsługi transportu magazynowego. Wszystkie pojazdy zobowiązane są dostosować prędkość do panujących warunków oraz ograniczeń (więcej o ograniczeniach prędkości w magazynie dowiesz się z artykułu To musisz wiedzieć - podstawowe zasady bezpiecznej jazdy wózkiem widłowym).
Czy piesi także mogą poruszać się po tego typu drogach?
Tak, jeżeli nie zostały dla nich wyznaczone dodatkowe drogi transportowe dla ruchu pieszego. Jednak bardzo istotne, aby zachowali wyjątkową ostrożność i zwracali szczególną uwagę na kierunek ruchu.
Jeśli zachodzi taka potrzeba, np. drogi transportowe w magazynie krzyżują się lub są wyjątkowo szerokie - warto wyznaczyć specjalne, oznakowane przejścia dla pracowników poruszających się pieszo.
Jak wyznaczyć drogi w magazynie?
Poza właściwym stanem nawierzchni, bardzo istotna jest prawidłowa szerokość dróg transportowych. Jej właściwe wyznaczenie warunkują przepisy w zależności od tego, czy ruch w magazynie będzie odbywał się jednokierunkowo czy dwukierunkowo.
Drogi transportowe w magazynach, w celu zapewnienia dobrej widoczności, oznaczane są za pomocą malowanych na powierzchni pasów w kolorze białym lub żółtym.
Jaka powinna być szerokość drogi transportowej w magazynie?
Szerokość dróg transportowych dla pieszych (b) wyznaczana powinna być na podstawie potencjalnej szerokości ładunku (a) niesionej przez pieszego pracownika. Według wzoru powinna ona wynosić:
- dla ruchu jednokierunkowego: a + 30cm = b
- dla ruchu dwukierunkowego: 2a + 60cm = b
W przypadku wyznaczania dróg wyłącznie dla pojazdów (czy to silnikowych, czy bezsilnikowych) zakłada się (traktując a - jako szerokość pojazdu z ładunkiem) iż szerokość drogi transportowej powinna równać się:
- dla ruchu jednokierunkowego: a + 60cm = b
- dla ruchu dwukierunkowego: 2a + 90cm = b
Ostatnim przypadkiem jest sytuacja, w której ruch pieszy łączy się z ruchem pojazdów i poruszają się oni po tej samej trasie. W tym przypadku jej szerokość powinna być wyznaczona (gdy a to szerokość pojazdu wraz z ładunkiem) jako:
- dla ruchu jednokierunkowego pojazdów bezsilnikowych i pieszych: a+ 90cm = b
- dla ruchu jednokierunkowego pojazdów silnikowych i pieszych: a+100cm = b
- dla ruchu dwukierunkowego pojazdów bezsilnikowych i pieszych: 2a+180cm = b
- dla ruchu dwukierunkowego pojazdów silnikowych i pieszych: 2a+200cm = b
Jednocześnie bardzo ważna jest informacja, iż minimalna dopuszczalna wartość szerokości drogi transportowej “b” nie powinna być mniejsza niż 120cm.
Oznakowanie dróg transportowych
Jak już wspomniano bardzo istotne jest również prawidłowe i dobrze widoczne oznakowanie dróg transportowych (wskazuje na to nawet Polska Norma PN-M-78010:1968). Drogi powinny zostać trwale i niezmywalnie oznaczone za pomocą farb, lamp świetlnych lub też innych skutecznych metod.
Bardzo ważne jest także prawidłowe oznaczenie dróg ruchu dla pieszych oraz ustawienie widocznych z daleka znaków sygnalizujących przejście dla pieszych pracowników. Istotne jest również wskazanie dróg ewakuacyjnych w magazynie oraz właściwe oznaczenie miejsc potencjalnego zagrożenia czy kolizji (np. zwężeń itp).
W przypadku konieczności zastosowania znaków czy innego typu przepisów dotyczących poruszania się drogami transportowymi w magazynie, należy pamiętać , iż muszą być one zgodne z przepisami prawa o ruchu drogowym.
Podsumowanie
O wytyczeniu prawidłowej szerokości dróg transportowych dla pojazdów warto pomyśleć jeszcze na etapie projektowania magazynu czy hali. Jeśli jest to niemożliwe, należy koniecznie dostosować zastaną powierzchnię do potrzeb własnego magazynu, jednocześnie dbając o zastosowanie bezpiecznych rozwiązań - zapewnienie właściwej szerokości drogi transportowej, umożliwiającej sprawne przemieszczanie się oraz niezbędnej liczby dróg i wyjść ewakuacyjnych.