Magazynowanie towarów w pigułce - najważniejsze zasady i dobre rady!

Magazynowanie towarów jest procesem w znacznej, jeśli nie w decydującej, mierze opierającym się na wykorzystaniu wózków jezdniowych podnośnikowych. W poniższym artykule omówimy główne założenia magazynowania oraz to, w jaki sposób proces ten powinien przebiegać, tak aby był efektywny, sprawny i przynosił wymierne korzyści finansowe.
Współcześnie, gdy handel, zarówno krajowy, jak międzynarodowy odgrywa znaczną rolę w kształtowaniu się gospodarki, prawidłowe magazynowanie towarów stało się jednym z priorytetów wielu przedsiębiorstw. Tylko prawidłowo przebiegający proces magazynowania pozwala na szybki i bezproblemowy przepływ ładunków pomiędzy wytwórcą a miejscem docelowym czy bezpośrednio klientem. Na początek jednak, warto przyjrzeć się dokładnie temu, co kryje się pod definicją magazynowania.

Magazynowanie - definicja

Magazynowanie towarów bywa nazywane czasem “przechowalnictwem”. Proces ten opiera się na przyjmowaniu, składowaniu oraz przygotowywaniu ładunków do dalszego transportu. Aby proces magazynowania przebiegał sprawnie i bez zakłóceń potrzebny jest uporządkowany zestaw następujących po sobie czynności (nazywanych fazami procesu magazynowego), które umożliwią prawidłowy przepływ towarów w magazynie.
Co wpływa bezpośrednio na proces składowania ładunków?
Magazynowanie towarów jest zależne od wielu czynników, wśród których wymienić można m.in.:
- punktualne dostarczanie oraz odbiór ładunków przeznaczonych do dalszego transportu;
- wyposażenie magazynu we właściwą liczbę niezbędnych do obsługi środków transportu bliskiego, dostosowanych do potrzeb i charakteru zakładu, takich jak np. wózki widłowe elektrycznewózki wysokiego składowania czy wózki do kompletacji;
- prawidłowe wytyczenie dróg wewnętrznych oraz rozmieszczenie i stabilne umocowanie regałów;
- zastosowanie właściwych, czytelnych oznaczeń na terenie całego magazynu, wprowadzenie i egzekwowanie przestrzegania zasad dotyczących transportu oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy;
- zatrudnienie wykwalifikowanych pracowników;
- sposób rozmieszczania towarów w magazynie.
Co istotne, jeśli chodzi o ostatni punkt - sposób rozmieszczania ładunków na terenie magazynu powinien być bezpośrednio związany z rodzajem składowanych towarów. Inaczej przechowywać należy artykuły przemysłowe, chemię gospodarczą czy produkty spożywcze. Biorąc pod uwagę różne sposoby składowania towarów, wyróżnić można:

  • magazyny z wolnymi miejscami składowymi - stanowiące najmniej praktyczne rozwiązanie spośród wszystkich możliwych. W tym przypadku przyjmowany towar rozmieszczany jest po prostu na dowolnych wolnych regałach, bez znaczenia jaki jest jego rodzaj czy charakter.
  • magazyny ze stałymi miejscami składowania - gdzie konkretny asortyment ma przydzielone swoje stałe miejsca. Ułatwieniem w tym przypadku jest możliwość łatwego zapamiętania rozmieszczenia towarów oraz przekazania planu usytuowania konkretnych artykułów pracownikom magazynu.
  • magazyny z miejscami składowania dostosowanymi do częstotliwości pobierania towarów - najlepiej sprawdza się przy towarach o krótkim terminie ważności. Według tego systemu, ładunki rozmieszczane są w taki sposób, aby te o największej rotacji były najłatwiej dostępne.

Rodzaj składowania towarów powinien wynikać bezpośrednio z typu składowanych ładunków, tak aby w sposób maksymalny wykorzystać potencjał urządzeń i pracowników, zagospodarować przestrzeń oraz nie wywoływać zbędnych przestojów w codziennej pracy. Bardzo istotne jest także zadbanie o prawidłowe wyposażenie techniczne magazynu.
skladowanie-ladunkow-magazynowanie

Jak powinno wyglądać wyposażenie techniczne magazynu?

Bez względu na rozmiar czy charakter magazynu bardzo ważne jest jego prawidłowe, zgodne z potrzebami, wyposażenie. Każdorazowo powinno być ono dopasowane do indywidualnego zapotrzebowania przedsiębiorstwa. Pracownicy powinni mieć zapewnione wszystkie środki do tego, aby swoją pracę wykonywać efektywnie i w sposób komfortowy. Co składa się na techniczne wyposażenie magazynu?
- urządzenia transportowe: dźwignice, wózki podnośnikowe, unoszące, naładowne i ciągnikowe, suwnice, żurawie;
- konstrukcje do składowania: regały stałe i przejezdne, stojaki, wieszaki, podkłady;
- urządzenia wentylacji i klimatyzacji: nagrzewnice, chłodnice, wentylatory, rekuperatory, nawilżacze oraz klimatyzatory;
- oświetlenie: naturalne i sztuczne;
- urządzenia przeciwpożarowe: gaśnice proszkowe, pianowe, śniegowe lub mgłowe.
Tylko prawidłowo wyposażony magazyn, w którym obsługuje się urządzenia transportu bliskiego zgodnie z ich przeznaczeniem oraz zapewnia im się stałą kontrolę stanu technicznego, może funkcjonować prawidłowo. A przez prawidłowe funkcjonowanie rozumie się sprawne wypełnianie 4. podstawowych faz procesu magazynowania towarów.

Fazy procesu magazynowego

W celu zapewnienia prawidłowego przesyłu ładunków, warto zadbać o prawidłowe wykonanie wszystkich czynności należących do procesu magazynowego we właściwej kolejności. Jakie fazy procesu magazynowego wyróżnia się zwykle?
1. Przyjęcie towaru - jest to pierwsza styczność pracowników z ładunkiem, polegająca na jego odbiorze. Obejmuje ona:
- rozładunek towaru;
- kontrolę jakości dostarczonych ładunków, ewentualnych usterek powstałych w wyniku transportowania a także dokumentacji - sprawdzenie stanu faktycznego, zgodności dostawy z zamówieniem;
- segregację oraz sortowanie produktów;
- wprowadzenie towarów do ewidencji.
2. Składowanie ładunków - stanowi proces mający na celu przechowanie towarów w najwłaściwszych dla nich, bezpiecznych warunkach, które nie wpłyną w żaden negatywny sposób na obecny stan przyjętego na magazyn towaru. Dla prawidłowego składowania bardzo ważne jest zachowanie kilku zasad, takich jak, np.:

  • przechowywanie towarów zgodnie z określonymi grupami asortymentowymi;
  • zabezpieczenie ładunków przez wzajemnym oddziaływaniem;
  • zabezpieczenie przed zmiennymi warunkami pogodowymi czy szkodnikami;
  • zapewnienie dobrego dostępu oraz prawidłowej rotacji towarów;
  • zwrócenie szczególnej uwagi na czynniki, które mogą mieć wpływ na proces magazynowania towarów: temperaturę otoczenia, wilgotność powietrza, nasłonecznienie, klimatyzację i przepływ powietrza czy czas składowania.

3. Kompletacja zamówień - czynność ta może odbywać się bezpośrednio w miejscu składowania lub na wyszczególnionych stanowiskach kompletacyjnych. Polega na doborze towarów, w celu dalszego ich transportu, zgodnie z przekazanym do magazynu zamówieniem. W jej ramach może nastąpić:
- przeformatowanie ładunków;
- przygotowanie zamówień.
4. Wydawanie towaru - jest ostatnią fazą procesu magazynowania towarów. W ramach tej czynności następuje załadowanie towarów do dalszego transportu lub dostarczenia oraz ostateczne skontrolowanie stanu zamówień.
rodzaje-magazynow
W celu zapewnienia prawidłowego przebiegu wszystkich faz procesu magazynowania towarów, konieczne jest zapewnienie właściwego wyposażenia technicznego, które będzie odpowiadało na potrzeby transportu wewnątrzmagazynowego oraz będzie zgodne z konkretnym typem magazynu.

Popularne rodzaje magazynów

Istnieje wiele możliwości wyróżnienia różnych typów magazynów, np. wspomniany już sposób opierający się na określeniu rodzaju składowania magazynowanych towarów, ponadto istnieją podziały magazynów ze względu na:
a) typ konstrukcji;
b) sposób składowania towarów;
c) funkcje.
Poniżej w krótki sposób przedstawimy czym różnią się między sobą poszczególne rodzaje magazynowania.

a) Podział magazynów ze względu na typ konstrukcji
W tym przypadku można mówić o 3 podstawowych rodzajach magazynów:
- otwartych: gdzie ładunki są całkowicie pozbawione osłonięcia, np. otwarte place;
- półotwartych: w przypadku, których magazynowane towary są osłaniane, jednak występuje ciągły przepływ powietrza, np. wiaty;
- zamkniętych: gdzie składowane artykuły znajdują się w zamkniętych pomieszczeniach, w których kontrolować można zarówno temperaturę, jak i stan powietrza.
b) Podział ze względu na sposób składowania
Ten sposób podziału odnosi się głównie do określenia wysokości na jakiej magazynowane są towary, zatem mówić można o:
- magazynach niskiego składowania - do 4,2 metra;
- magazynach średniego składowania - od 4,2 do 7,2 metra;
- magazynach wysokiego składowania - do 25. metrów.  
c) Podział ze względu na główną funkcję magazynu:
Wśród różnych rodzajów magazynów najbardziej popularne są dostawcze (w których przyjmuje się, gromadzi i kompletuje towar w celu dalszej jego wysyłki) oraz produkcyjne (odpowiedzialne za gromadzenie elementów składowych czy gotowych wyrobów danego zakładu). Jednak poza tymi najbardziej popularnymi wyróżnić można także:
- magazyny przeładunkowe;
- kontenerowe;
- celne;
- rozdzielcze.
Funkcją łączącą wszystkie te magazyny jest proces składowania (dłuższego lub tymczasowego) ładunków.

Podsumowanie

magazynowanie-podsumowanie

Dbając o prawidłowe oraz funkcjonalne magazynowanie towarów warto pamiętać o głównych, podstawowych zasadach i zapewnić pracownikom właściwe warunki do sprawnego składowania ładunków. Wszystkie urządzenia transportu bliskiego, jak i sam sposób składowania towarów powinien być dopasowany bezpośrednio do typu magazynowanych artykułów oraz możliwości magazynowych.